Groepsdynamiek in de klas

Groepsdynamiek in de klas: wat is dat eigenlijk? En wat kan je ermee?

Wat kan je als medewerker in het onderwijs doen om de sfeer in de groep te verbeteren? Een goede groepsdynamiek in de klas is noodzakelijk om goed samen te kunnen werken. Als leerkracht of onderwijsassistent wil je natuurlijk dat jouw leerlingen zich fijn voelen in de klas. Veiligheid en een positieve sfeer staan voorop. In dit blog lichten wij toe hoe jij groepsdynamiek kunt bevorderen. Maar eerst moeten we weten wat het begrip inhoudt.

Allereerst: wat is groepsdynamica precies?

De betekenis van groepsdynamica kun je aan het woord aflezen: de dynamiek in een groep. Het gaat hier om hoe personen op elkaar reageren en op de leider van de groep. Als er sprake is van een negatieve sfeer in de groep, kan dat vervelende gevolgen hebben.

Een negatieve sfeer kan een grote invloed hebben op de samenwerking tussen personen. Er is dan minder vertrouwen aanwezig in de ander en de communicatie verloopt minder goed. Juist allemaal zaken die belangrijk zijn in een groepssamenstelling. En hoe zit dat dan in de klas?

Nu we weten wat groepsdynamica is, wat betekent dat dan voor het onderwijs?

In het onderwijs is er een duidelijke leider, namelijk de leerkracht. Wanneer je als leerkracht geen goede band hebt met je leerlingen, zal je dit ook terugzien in de leerresultaten. De leerlingen nemen op dat moment minder van je aan en hechten zich niet. Dan is het dus belangrijk om de groepsdynamiek in de klas te verbeteren.

Eerder in dit blog hebben we al besproken wat de gevolgen zijn van een negatieve sfeer in de groep, maar het is natuurlijk veel leuker om het positieve te benoemen! Een fijne groepsdynamiek kan ertoe leiden dat leerlingen met plezier naar school gaan. De leerresultaten zullen verbeteren, omdat leerlingen zich beter kunnen concentreren.

Samenwerken verloopt prettiger, omdat ze graag van elkaar leren en elkaar willen helpen. Ook voor de lessen die je geeft is een goede sfeer goed; de klas neemt namelijk meer van je aan. Leerlingen staan meer open voor effectieve onderwijsvormen.

Het begint bij jezelf!

Het klinkt heel simpel om de sfeer in de klas te verbeteren, maar dit kost wel tijd. Een band opbouwen met kinderen doe je niet zomaar. Je moet laten zien dat je doet wat je zegt. Het begint dus bij jou als voorbeeldrol!

Wat daarnaast een belangrijke factor kan zijn, is dat kinderen worden buitengesloten of er buiten vallen. Om dat zo veel mogelijk te voorkomen is het goed om openlijk het gesprek aan te gaan met je leerlingen. Creëer een open sfeer in de groep en zorg dat wat besproken wordt binnen de groep blijft. Om het overzichtelijk te maken, hebben we de tips voor je op een rijtje gezet!

5 tips om de groepsdynamiek positief te beïnvloeden

1. Kringgesprekken

Start elke maandag met een kring en laat dit op andere dagen terugkomen. Bespreek onderwerpen zoals pesten of samenwerken op een open manier en breng zo het gesprek op gang. De leerlingen zullen zich beetje bij beetje meer open durven te stellen.

2. Poster met omgangsregels

Maak aan het begin van het schooljaar samen met de kinderen een grote poster met regels die de groepsdynamiek zullen versterken. Wanneer er dan iets voorvalt in de klas, kan je daar naar terugkoppelen. Door regels op te stellen waar de klas het mee eens is, laat je zien dat je hun input belangrijk vindt.

3. Laat de leerlingen samenwerken

Door de leerlingen veel te laten samenwerken, leren ze de ander en zichzelf beter kennen. De leerlingen worden op die manier aangemoedigd om naar elkaar te luisteren en om hun mening te geven.

4. Wees niet bang om je open te stellen

Een open sfeer in de groep begint bij de leerkracht of onderwijsassistent zelf. Door transparant te zijn weten de leerlingen dat je graag eerlijk bent en het ook terug verwacht. Je zal merken dat de klas het leuk vindt als je kleine persoonlijke details met ze deelt.

5. Oefen met positiviteit

Er zijn talloze oefeningen die je kan uitvoeren in de klas als het gaat om een positieve sfeer creëren. Dit kunnen kleine spelletjes zijn die helemaal niet lang hoeven te duren. Laat bijvoorbeeld alle kinderen post-its op elkaars rug plakken met complimentjes. Doe hier zelf ook aan mee!

Zo kan je dus omgaan met groepsdynamiek!

Nu we weten waarom een goede groepsdynamiek in de klas belangrijk is, nodigen we je uit het zelf eens te proberen! De beste manier om de sfeer in de klas te verbeteren is om open te zijn en er veel aandacht aan te besteden. Het is natuurlijk makkelijker gezegd dan gedaan. Het kan nog best een uitdaging zijn om dit op de juiste manier te doen. Wees dus niet te streng voor jezelf en geef het de tijd. Het is een proces, geen race!

Wil je nog meer leren? Lees dan ons blog over samenwerkend leren!